Το Ευπαλίνειο Όρυγμα αποτελεί το μεσαίο τμήμα του υδραγωγείου της αρχαίας πόλης της Σάμου. Κατασκευάστηκε στα μέσα του 6ου αιώνα π.Χ. και συγκαταλέγεται στα σημαντικότερα τεχνικά έργα της αρχαιότητας. Περιγράφεται με θαυμασμό ως το «αμφίστομον όρυγμα» λόγω των δύο στομίων του από τον Ηρόδοτο, στον οποίο οφείλεται και η αναζήτηση του ορύγματος κατά τους νεότερους χρόνους και ο εντοπισμός του το 19ο αιώνα. Aφού προηγήθηκαν έρευνες Ελλήνων και ξένων μελετητών, το όρυγμα ερευνήθηκε ανασκαφικά κατά τα έτη 1971-1973 από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο.
